به گزارش خبرنگار مهر، همایش مشترک "رادیو، گذشته، حال، آینده" به همت دفتر پژوهش‌های صدا با مشارکت انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، امروز ساعت 14 تا 18 در سالن دکتر شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این همایش دکتر حسن خجسته، معاون صدا گفت: "دنیا در حوزه تئوری و نظری رادیو فقیر است، ولی در این زمینه ایران از همه جا قوی‌تر است. رادیو، اولین رسانه مدرن است که به بازار آمد، اما گسترش نیافت. رادیو مادر رسانه‌ها بود. ما برای حمایت از پایان‌نامه‌های فوق لیسانس و دکترا با موضوع رادیو و تقویت مباحث تئوری رادیو آمادگی کامل داریم."
وی در ادامه صحبت‌های خود به موسیقی و نقش آن در رادیو اشاره کرد و افزود: "فلسفه امروز موسیقی برای گذراندن وقت، لذت و انتقال پیام است. رادیو رسانه ای کم درگیر است، اما نقاط قوت و ضعف دارد. ارتباط مخاطب با رادیو مدام قطع و وصل می‌شود. باید بین مصرف و استفاده از رادیو تفاوت بگذاریم. رادیو شرایطی ایجاد کرده که موسیقی را در غیاب بشنویم. موسیقی یک عنصر است و رادیو موجب گسترش مصرف موسیقی شده است. موسیقی صنعتی شده فاقد ظرفیت هنری است. موسیقی پاپ هم محصول رادیو است و اگر رادیو نبود، امکان داشت موسیقی پاپ خلق نشود."
دکتر مهدی منتظر قائم، کارشناس حوزه ارتباطات در این همایش خاطر نشان ساخت: "همیشه تئوری در کار استفاده نمی‌شود و من فکر می‌کنم ما متخصص رادیو نیستیم. در جهان جدید مخاطبان با چالش‌های جدید رو به رو هستند که سازمان رسانه‌ای هم از این چالش تاثیر پذیرفته است. سازمان رسانه‌ای در تمام دنیا در یک بستر متحرک حرکت می‌کند. اطلاع‌رسانی، برنامه‌های تفریحی و سرگرم کننده و ... وظیفه سنگینی است. حال اگر بخواهیم این بار سنگین را بدون پای ثابت حرکت دهیم، کاری دشوار است، چرا که ساختار سازمان‌ها و جامعه هدف در حال تغییر است."
وی با اشاره به رقبای رسانه‌ای گفت: "تکنولوژی باعث تکثر پیام‌دهنده‌ها شده است. بنابراین وجود رقبا را باید جدی گرفت. در رسانه رقابت روز به روز افزایش یافته است. اگر نگاهی به سال 81 داشته باشیم، در آن زمان رادیوهای ماهواره‌ای مطرح نبود. در سال‌های آینده هم تکنولوژی‌های جدید بیشتر وارد بازار شده و رادیو و اینترنت را در بر می گیرد. در جهان رقابت، رایو اقبال چندانی ندارد و بیشتر رسانه‌ای است که فعالیت جنبی دارد و جز در موارد خاص محوری نیست."
دکتر قائم با اشاره به اینکه رادیو رسانه حرکت است، عنوان کرد: "بازار سنتی رادیو کمتر شده است و باید تعریفی جدید داشته باشیم. از سوی دیگر نسل جوان بیشتر تصویری است تا صوتی و بیشتر طرفدار اراده خود و جریان مصرف است و به شدت شبکه‌ای فکر می‌کند. آدم‌ها بر مبنای نگرش‌های کوچک، مصرف رسانه‌ای خود را تعیین می‌کنند، نه مثل دهه هفتاد میلادی و بر مبنای ایدئولوژیک. جهانی شدن مستلزم محلی شدن است. برای رادیو در جهان آینده هیچ راهی جز تکثر نیست و تنها استراتژی حرکت به سمت تکثر، تنوع، رشد کیفی و محتوای برنامه‌ها است. این استراتژی را همه پذیرفتند و حرکت در این مسیر نیازمند روش‌هایی است."
این کارشناس حوزه ارتباطات بیان کرد: "ما می‌توانیم از رادیوها مدل‌سازهای مختلف داشته باشیم. می‌توانیم رادیوهای محلی و حتی رادیوهای جماعتی نیز داشته باشیم یا رادیو کوهستان راه‌اندازی کنیم. یعنی شبکه‌ای یا برنامه‌های خاصی را روی یک کانال برای افرادی که به کوه می‌روند، پخش کنیم. مسلماً می‌توانیم مخاطبان زیادی را تقویت کنیم. ما باید به دنبال قالب‌های جدید برای تعریف نقش رادیو در آینده باشیم، به ویژه در رادیو جماعتی. همچنین تعریفی جدید برای رادیو استانی ارائه دهیم. ما نیاز به بازاندیشی در مفهوم رسانه استانی داریم."
دکترعلی اکبر قاضی‌زاده، کارشناس حوزه ارتباطات نیز در این همایش عنوان کرد: "رادیو رسانه ای بسیار توانمند است. شاید بزرگترین توانمندی رادیو این باشد که همه جا در دسترس است. رادیو، رسانه‌ای ارزان، در دسترس و بسیار کم مخاطب را درگیر می‌کند. با همه این مشخصه‌ها، رادیو رسانه این زمان نیست. بررسی‌های ناقص ما در نظرسنجی دانشکده خبر نشان می‌دهد اصولاً مخاطبان رادیو سن بالایی دارند. بنابراین باید به دنبال راه‌هایی باشیم تا بتوانیم مخاطبان رادیو را گسترش دهیم. ویژگی بزرگ رادیو این است که به سرعت برای مخاطب یک فضای ذهنی بسیار باورکردنی ایجاد می کند."
وی با ارائه پنج پیشنهاد برای توسعه مخاطبان رادیو گفت: "1- خصوصی سازی رادیو. این امر باعث می‌شود در رادیو ایجاد حرکت کنیم. 2- فعال کردن بخش پژوهشی. نمی‌دانم چرا پژوهش‌ها در صدا و سیما کمتر به مرحله عملیاتی و اجرایی می‌رسد. 3-توجه به نیروهای انسانی کارآمد، چرا که آنها تجربه‌های خوب دارند.4- توجه به مهارت‌های پایه در رادیو. من در رادیو کمتر گزارش به معنای واقعی آن شنیده‌ام. خبرنگار باید سوژه را پرورش دهد و آن را بارور سازد، اما متاسفانه این قضیه کمتر در رادیو اتفاق می‌افتد و ما کمتر گفتگوهای حرفه‌ای می‌شنویم. 5- کار کردن روی عناصر پایه‌ای رادیو همچون صدای خبرنگار، صدای محیط و موسیقی که بنیان رادیو را تشکیل می‌دهند."
قاضی زاده ادامه داد: "در سال‌های نه چندان دور خبرنگاران و مجریان خبر داشتیم که در بخش خبر ابتکاراتی جالب داشتند. خبرهای ورزشی، فرهنگی و هنری، سیاسی و ... متناسب با حال و هوای خبر خوانده می‌شد که باید این کار را در رادیو احیاء کنیم."
در این همایش دکتر مهدی محسنیان راد درباره ورود رادیو به ایران و پیامدهای موثر آن توضیح داد و به تاخیر نسبی دسترسی ایرانیان به رادیو، بنیان نظارت، پیگیری هدف برای تاسیس رادیو، ترسیم و پاسداری از خط قرمزهای حکومتی (سانسور) برای محتوای رادیو از همان ابتدا، توهم‌های اولیه حکومت در تاسیس رادیو، استفاده از رادیو به صورت ابزار پروپاگاندا، توهم رسانه ملی برای رادیو اشاره کرد.
دکتر شهرام گیل‌آبادی، مدیر رادیو جوان در این همایش درباره مبحث بازگشت به معنا صحبت کرد و اینکه چرا می‌خواهیم بازگشت به معنا داشته باشیم. وی درباره مبنای حرکت رادیوها گفت: "1- در رسانه‌های ایدئولوژیک نقش مصلحت اندیشی مهم است و 2- رسانه‌های غیر ایدئولوژیک که در آن نقش میل به رفع نیازهای فوری اهمیت دارد. شنیدن رادیو برای هر مخاطب ویژگی مجزا دارد."
وی در پایان اشاره کرد: "باید به شنوندگان رادیو اهمیت داد. پیام رادیو باید واکنش متقابل داشته باشد. برنامه‌ریزی در رادیو بر اساس محیط انجام شود. توجه به کلام محوری هم اهمیت دارد."
نظر شما